Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7499 sayılı Kanun 02.03.2024 tarihinde Meclis’te kabul edildi.
Kanun, her ne kadar ceza yasalarıyla ilgili görünse de içinde yer alan bazı maddelerle kişisel verilerin ilgililerin rızası aranmadan işlenmesi şartları da hafifletildi. Üstelik sağlık ve cinsel hayata ilişkin verilerin işlenmesindeki ilave koruma ortadan kaldırıldığı gibi bu verilerin sağlık hizmetlerinin finansmanı amacıyla işlenmesi dahi mümkün hale getirildi!
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun, sağlık verilerinin işlenme şartlarının da düzenlendiği, Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları başlıkla 6. Maddesinde değişiklik yapıldı. Yapılan değişiklikle, içinde sağlık ve cinsel hayata ilişkin verilerin de bulunduğu özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi şartları ortak şekilde belirlendi.
Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir.
Bu kişisel veriler, maddede belirtilen diğer şartların yanı sıra;
– Kanunlarda açıkça öngörülmesi
– Sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlarca, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi ile sağlık hizmetlerinin planlanması, yönetimi ve finansmanı amacıyla gerekli olması,
– İstihdam, iş sağlığı ve güvenliği, sosyal güvenlik, sosyal hizmetler ve sosyal yardım alanlarındaki hukuki yükümlülüklerin yerine getirilmesi için zorunlu olması,
hallerinde de ilgililerin açık rızası aranmaksızın işlenebilecektir.
Bir başka anlatımla, sağlık verileri, ilgililerin rızası olmadan sadece, “kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir” iken bu şartın içine sağlık hizmetlerinin finansmanı amacı da eklendiği gibi maddede sayılan diğer işlenme olanakları da ilave edilmiştir.
Sağlık hizmetlerinin finansmanı amacıyla sağlık verilerinin işlenmesi bu verilerin satılmasına olanak verebilecektir. Bu yönde düzenleme isteği 6698 sayılı Kanun Taslağında da mevcut iken, SGK’nın kişilerin sağlık verilerini sattığı bilgileri ışığında yürütülen tartışmalar sonrasında, Komisyon görüşmelerinde sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması şeklinde düzenlenmişti.
Yapılan yeni düzenlemeyle, kişisel sağlık verileri çok geniş işlenme olanaklarına maruz bırakılmış; kişisel sağlık verilerinin pek çok yerde işlenmesi hatta bu verilerin sağlık hizmetlerinin finansmanı amacıyla satılması dahi mümkün hale gelmiştir. Bu düzenleme Anayasa’nın 20. Maddesinde düzenlenmiş olan özel hayatın gizliliği kurallarına aykırı olduğundan Anayasa Mahkemesi önüne götürüldüğünde iptal edilmesi beklenmektedir.
| 7499 sayılı Torba Kanun ile yapılan değişiklik | 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu mevcut madde |
| MADDE 33- 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(3) Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi yasaktır. Ancak bu verilerin işlenmesi; a) İlgili kişinin açık rızasının olması, b) Kanunlarda açıkça öngörülmesi, c) Fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin, kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması, ç) İlgili kişinin alenileştirdiği kişisel verilere ilişkin ve alenileştirme iradesine uygun olması, d) Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için zorunlu olması, e) Sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlarca, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi ile sağlık hizmetlerinin planlanması, yönetimi ve finansmanı amacıyla gerekli olması, f) İstihdam, iş sağlığı ve güvenliği, sosyal güvenlik, sosyal hizmetler ve sosyal yardım alanlarındaki hukuki yükümlülüklerin yerine getirilmesi için zorunlu olması, g) Siyasi, felsefi, dini veya sendikal amaçlarla kurulan vakıf, dernek ve diğer kâr amacı gütmeyen kuruluş ya da oluşumların, tâbi oldukları mevzuata ve amaçlarına uygun olmak, faaliyet alanlarıyla sınırlı olmak ve üçüncü kişilere açıklanmamak kaydıyla; mevcut veya eski üyelerine ve mensuplarına veyahut bu kuruluş ve oluşumlarla düzenli olarak temasta olan kişilere yönelik olması, halinde mümkündür.”
| Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları MADDE 6- (1) Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir.
(3) Birinci fıkrada sayılan sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler, kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. (4) Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde, ayrıca Kurul tarafından belirlenen yeterli önlemlerin alınması şarttır.
|